Helden van elke dag

Met het didactische pakket HELDEN VAN ELKE DAG wil Het Beroepenhuis ertoe bijdragen dat een leerling op basis van de persoonlijke talenten en een brede kijk op het beroepenveld, en in overleg met de omgeving, tot een goede studiekeuze kan komen. 
Zo’n keuze vertrekt dan vanuit een brede blik op de mogelijkheden en een genderneutraal perspectief. Het project ontstond als een ESF Zwaartepunt 5-project, gepromoot door Het Beroepenhuis, in samenwerking met de Arteveldehogeschool. 

Inhoud:

Het didactische pakket bestaat uit 4 onderdelen:

1) Talentenzoektocht

2) Leerlingenwerkbladen thema Arbeid (WO)

3) Toekomstspel

4) Thema Gender.

Voel je vrij om het hele pakket te gebruiken of om bijvoorbeeld enkel met de talentenkaartjes en met (sommige) werkblaadjes te werken.

Doelstellingen en handleiding

Het lessenpakket is een didactisch instrument dat:

  • past in de eindtermen van de derde graad van het basisonderwijs;
  • informatie genereert over studiekeuze, beroepen en sterke en zwakke punten van de leerling;
  • deze informatie structureert in een toekomstparcours waarbij een ruime waaier aan genderneutrale informatie het reflectieproces bij de betrokkenen ondersteunt;
  • zich richt op attitudevorming waarbij gelijkwaardigheid van de seksen en gendergebonden competenties erkend worden.

Talentenzoektocht

De talentenzoektocht met ‘toekomstparcours’ geeft een beeld weer van de talenten waarover kinderen beschikken.

Kinderen kunnen talenten in verband brengen met beroepen, maar ook met de (eigen) jongerenactiviteiten.

Met deze zoektocht kunnen kinderen twee jaar lang spelend nadenken over hun eigen talenten. Het spel wil dus vooral helpen bij de zelfconceptverheldering van kinderen. De zoektocht kan zowel in het vijfde als in het zesde leerjaar en dat op verschillende momenten in de loop van het jaar gebruikt worden. Op die manier proberen we te vermijden dat het gaat over een momentopname.

Klik op download. Vind het bestand Talentenzoektocht.zip op je computer (vermoedelijk in de map ‘Downloads’). Open het zip-bestand. In de map bevinden zich alle nodige bestanden, inclusief handleiding.

Leerlingenwerkbladen thema Arbeid

In de loop van het zesde leerjaar kan de leerkracht werken met het WO-thema arbeid. 

Binnen dit thema wordt aandacht geschonken aan allerlei aspecten van arbeid. 
Hieronder vind je zeven activiteiten met bijhorende werkblaadjes voor de leerlingen.

Klik op download. Vind het bestand Arbeid.zip op je computer (vermoedelijk in de map ‘Downloads’). Open het zip-bestand. In de map bevinden zich alle nodige bestanden, inclusief handleiding.

1. Wat is werken?

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Welke soorten beroepen of activiteiten kennen we?

Na deze activiteit kun je:

  • De begrippen werknemer, zelfstandige, werkgever, vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk in je eigen woorden uitleggen.
  • Met een voorbeeld illustreren dat mensen hun talenten op vele manieren gebruiken (thuis, op het werk, in hun vrije tijd, …).

2. Waarom werken?

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Waarom werken mensen?
  • Hoe zou het voelen om werkloos te zijn?

Na deze activiteit kun je:

  • In je eigen woorden uitleggen waarom mensen werken.
  • Enkele voorbeelden geven waarom werkloos zijn niet leuk is, zowel voor de werkloze als het gezin.
  • Zelf de reden verwoorden waarom je ‘werkjes’ leuk/niet leuk vindt.

3. Beroepssectoren

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Wat is het verschil tussen actieve en passieve bevolking?
  • In welke beroepssectoren werken onze ouders?
  • Hoe pak je een onderzoeksopdracht aan?

Na deze activiteit kun je:

  • De begrippen actieve en passieve bevolking gebruiken en illustreren met enkele duidelijke voorbeelden.
  • Beroepen of activiteiten indelen bij de primaire, secundaire en tertiaire bevolking.
  • Met een voorbeeld illustreren dat bepaalde beroepen of activiteiten streekgebonden zijn.
  • De 5 stappen van een onderzoek toepassen.

4. Mensen werken samen

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Welke beroepen vinden we terug in een ziekenhuis?
  • Hoe werken mensen samen in en om het ziekenhuis?
  • Hoe dragen de economische sectoren bij aan de gezondheidszorg?

Na deze activiteit kun je:

  • In je eigen woorden uitleggen dat mensen met verschillende beroepen in een ziekenhuis moeten samenwerken.
  • Met voorbeelden aantonen dat verschillende sectoren bijdragen tot een goede verzorging van patiënten in een ziekenhuis.
  • Enkele voorbeelden geven van technische beroepen in verschillende sectoren.

5. Bouwen vroeger en nu

We zoeken een antwoord op deze vraag:

  • Wat is het verschil tussen een job in de bouw in de middeleeuwen en nu?

Na deze activiteit kun je:

  • Enkele beroepen uit de bouwsector beschrijven.
  • Verschillen en gelijkenissen verwoorden bij het werken in de bouw in de middeleeuwen en werken in de bouw nu, op het vlak van beroepen, werktuigen, transportmiddelen, veiligheid.

6. Gezocht: man/vrouw

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Welk beroep wil ik later uitoefenen?
  • Hoe kies ik een studie of een beroep dat past bij mijn talenten?

Na deze activiteit kun je:

  • Iemand overtuigen dat alle beroepen uitgeoefend kunnen worden door mannen en vrouwen.
  • Iemand overtuigen dat je een studierichting kiest op basis van talenten en niet op basis van rolpatronen en vooroordelen.

7. Technische beroepen: nooit aan gedacht?

We zoeken een antwoord op deze vragen:

  • Wat is techniek/technologie eigenlijk?
  • Waarom kiezen te weinig mensen voor een toekomst in techniek?
  • Ken ik al iets van techniek?
  • Welke talenten zijn belangrijk in technische beroepen?
  • Wat kan techniek betekenen voor mijn toekomst?

Na deze activiteit kun je:

  • Uitleggen wat techniek/technologie eigenlijk is.
  • Met enkele voorbeelden illustreren dat techniek belangrijk is in ons leven.
  • Op basis van je talenten eventueel een keuze maken voor een technische opleiding.
Tip:
Beroepen, werken, arbeid, … exploreren vraagt om concrete ervaring, om beleving.  Een bedrijf, een ziekenhuis, een dienstverlenende organisatie (bijvoorbeeld de brandweer), … bezoeken is daarom bijna een must!
Hier vind je een concrete handleiding om een bedrijfsbezoek te organiseren.  Er wordt aandacht besteed aan de voorbereiding, aan de eigenlijke activiteit en aan de verwerking en de evaluatie van de activiteit.

Toekomstspel

Het toekomstspel is een gezelschapspel voor de hele klas en omvat kennisvragen, meningen, toevalsfactoren, doe-opdrachten en veel meer.

Gebruik het spel als synthese van het thema. Vooraleer je alle kaartjes gaat afprinten, vraag je best even bij het CLB waaraan je bent verbonden of je het spel van hen kan ontlenen.

Met dit spel krijgt de leerkracht een hulpmiddel aangereikt om samen met kinderen na te denken over zin/onzin van studeren, over belangrijke attitudes en vaardigheden voor studeren en werken, zoals probleemoplossende, zelfsturende en sociaal-communicatieve vaardigheden. Bovendien heeft het spel ook duidelijk de bedoeling om de horizon van kinderen te verruimen.

Het spelbord is samengesteld uit een aantal contexten. Deze weerspiegelen de ‘werelden’ waarin jongeren leven, en de studieroutes die ze in de nabije toekomst kunnen volgen. Binnen elke context zijn verschillende soorten spelkaarten te onderscheiden: kennisvragen (rood), meningen (blauw), toevalsfactoren (geel), en doe-opdrachten (groen).

Klik op download. Vind het bestand Toekomstspel.zip op je computer (vermoedelijk in de map ‘Downloads’). Open het zip-bestand. In de map bevinden zich alle nodige bestanden, inclusief handleiding.

Thema ‘Gender’

Gender is een aandachtspunt doorheen de gehele tentoonstelling van Het Beroepenhuis.

In Het Beroepenhuis vinden we het heel belangrijk dat de meisjes en jongens die de tentoonstelling bezoeken, voor een bepaalde studierichting leren kiezen op basis van hun talenten.

Onderstaand document geeft aan hoe Het Beroepenhuis in samenspraak met een productiehuis en de partners van Het Beroepenhuis haar concept (de interactieve tentoonstelling en beroepenateliers) op genderneutrale wijze heeft opgebouwd (teksten, beelden, interacties/opdrachten en begeleiding). Het document wordt mee verspreid met het didactisch pakket, maar is hier afzonderlijk raadpleegbaar voor organisaties die een tentoonstelling of ander educatief materiaal willen ontwikkelen en dit op een onbevooroordeelde manier willen aanpakken.

Controlelijsten

Controlelijsten laten toe rekening te houden met verschillen in de klas, meer bepaald die tussen jongens en meisjes.

Werken aan een goede loopbaanbegeleiding van jongeren veronderstelt een goede kwaliteit van het onderwijs en zijn werkmateriaal. Aandacht voor diversiteit en voor gender is hierbij essentieel. Je kan de gepaste controlelijst raadplegen indien het gaat over

jezelf.
Wil je even stil staan bij jezelf om te weten of je eerder over mannelijke dan over vrouwelijke kenmerken beschikt?
Checklist 1 – BLAUWE EN ROZE KENMERKEN: kenmerken van mannen én vrouwen

Ontdek je eigen blauwe en roze eigenschappen!
je aandacht voor elk kind…
dat zowel over eerder vrouwelijke dan over eerder mannelijke kenmerken beschikt
Checklist 2 – BLAUWE EN ROZE TALENTEN BIJ KINDEREN: Talenten van jongeren

Het doel met deze checklist is dat kinderen komen tot een beter zelfbeeld, dat ze hun eigen kwaliteiten ontdekken. Ze vullen dit lijstje in en merken (meestal) dat ze zowel zogenaamd mannelijke als zogenaamd vrouwelijke kenmerken bezitten.
je pedagogisch handelen
in klas en school
Checklist 3 – GENDERGEVOELIGE INTERACTIE IN DE KLAS

Hoe ga je om met de kinderen van je klas? Besef je dat leerkrachten vaak anders omgaan met jongens dan met meisjes? Hoe zit het met jouw interactie met jongens en meisjes?AlgemeenPedagogisch handelen in de klasDidactisch handelenNon-verbale communicatie op school.Verbale communicatie in de klas.
je taalgebruik.
zowel in schriftelijke als in mondelinge taal
Checklist 4 – GENDERGEVOELIG TAALGEBRUIK

Weet je dat we in ons taalgebruik vaak verraden hoe we naar jongens en meisjes, naar mannen en vrouwen kijken? Dit besef kan het begin zijn om meer genderneutraal om te gaan met leerinhoud.Schriftelijk taalgebruikWoordkeuze en uitdrukkingenJobomschrijvingen
je beeldgebruik
Checklist 5 – GENDER EN BEELDVORMING : Samenstelling van het beeld

Elk beeld vertelt zijn verhaal. Door middel van beeldgebruik lichten we een tipje van de sluier op over onze eigen visie op mens, maatschappij, op mannen en vrouwen,….Identiteit en zelfstandigheidActieve voorstellingGelijkwaardigheidOmgevingSpiegel van het gewone levenStudie en beroepTaalgebruik bij beeldvorming
je houding
tegenover technologieonderwijs
Checklist 6 – ‘GENDER EN TECHNOLOGIEONDERWIJS’

het stimuleren van de interesse van jongens, maar vooral van meisjes voor technologieonderwijs

– Een positieve attitude voor technologie nastreven

– Aansluiten bij jongens en meisjes

– Het zelfvertrouwen van meisjes stimuleren en hen activeren